در سال های اخیر، با توجه به افزایش سولفور در رگه های سنگ معدن آهن مورد استفاده در کارخانه های تولید گندله به عنوان خوراک واحدهای احیاء مستقیم و نیز افزایش گاه و بی گاه سولفور در گاز طبیعی مورد استفاده در این واحد ها، نیاز به ساخت واحد سولفورزدایی در کنار واحد های ریفرمینگ احیاء مستقیم برای کارخانجات احیاء مستقیم جهت حفظ ریت تولید و همچنین بهره برداری بهینه تر از واحدهای صنعتی حیاتی به نظر می رسد و این واحدها، یکی پس از دیگری طرح های ساخت واحد سولفورزدایی را در دستور کار خود قرار می دهند.
اما چرا راهکار بهینه پیشنهادی خوارزمی، اهمیت دارد؟
برخی از کارخانجات فولاد سازی با روش احیاء مستقیم، در سال های گذشته، ساخت واحد سولفورزدایی را به صورت یک پکیج به شرکت های پیمانکار واگذار کرده اند که البته راهکاری نسبتاً منطقی به نظر می رسد اما به دو دلیل این کار نتایج بهینه را به همراه نداشته است.
نخست اینکه هزینه تمام شده اجرای چنین طرحی وقتی به صورت یک پکیج کامل به شرکت های پیمانکار واگذار شده است، بسیار بالاتر از راهکار پیشنهادی شرکت دانش بنیان گسترش فناوری خوارزمی بوده است؛ و
دوم اینکه علی رغم دارا بودن سوابق اجرای پروژه های EPC از سوی برخی پیمانکاران، عدم وجود تخصص و دانش فنی ویژه مبحث سولفورزدایی و تسلط بر پارامتر های عملیاتی و مشخصات فنی جاذب های سولفورزدایی که پیچیدگی های علمی فراوانی را در خود نهفته دارد، منتج به عملکردی پایین تر از حالت بهینه پس از ساخت واحد سولفورزدایی شده است.
البته که شاید هزینه ساخت یک واحد سولفورزدایی به نسبت درآمد های واحد های تولید کننده فولاد هزینه بالایی نباشد، اما کاهش بیش از 50 درصدی این هزینه ها در راهکار پیشنهادی شرکت گسترش فناوری خوارزمی، می تواند انگیزه قابل توجهی برای نگاهی جدی تر به این راهکار باشد. از سوی دیگر، کوچکترین بهبود عملکرد در واحد سولفورزدایی که منتج به بهبود عملکرد در کل مجموعه احیاء مستقیم و افزایش تولید گردد، آنچنان منافع بالایی را برای کارخانجات فولاد سازی به همراه دارد که بی شک، انتخاب راهکار بهینه برای ساخت واحد و دستیابی به عملکردی بهتر، می تواند در کوتاه مدت، میان مدت و البته بلند مدت، منافع سرشاری را برای کارخانه احیاء مستقیم به ارمغان آورد.
راهکار بهینه ساخت واحد سولفورزدایی
شرکت دانش بنیان گسترش فناوری خوارزمی به عنوان یکی از بزرگترین تولید کنندگان کاتالیست کشور که با استفاده از نیرو های نخبه طی سالیان گذشته توانسته است دانش فنی تولید بسیاری از کاتالیست های با فناوری بسیار بالا را توسعه داده و تولید صنعتی آنها را به انجام رساند، در زمینه سولفورزدایی از انواع خوراک ها، نه تنها ظرفیت تولید بیش از 2000 تن در سال را ممکن ساخته و جاذب های سولفورزدایی خود را در صنایع فولاد و نفت، گاز و پتروشیمی در مقیاس گسترده ای تولید و تحویل دهی نموده و عملکرد رضایت بخشی را بدست آورده است، بلکه در حوزه پژوهش و بهینه سازی محصولات و شبیه سازی فرآیندها، تجهیزات آزمایشگاهی منحصر بفرد در کشور و پیشرفت های علمی چشمگیر، خود را در این زمینه به تولید کننده پیشرو بدل نموده است.
با توجه به دانش فنی تخصصی در این زمینه، خوارزمی در سال های اخیر به واحد های فولادی پیشنهاد نموده است تا به جای واگذاری کل پروژه ساخت واحد سولفورزدایی به یک پیمانکار که معایب آن پیش از این ذکر شد، ابتدا فاز مهندسی پایه و تفصیلی این پروژه را به این شرکت بسپارند و پس از نهایی شدن همه مدارک مهندسی، خرید تجهیزات و ساخت واحد را به پیمانکاران متخصص در این حوزه سپرده و یا حتی در صورت وجود تیم تدارکات حرفه ای، خرید کالا را نیز داخل خود مجموعه و با بهترین کیفیت و کمترین هزینه به انجام رسانند.
در این راهکار، علاوه بر کاهش قابل توجه هزینه ها (بیش از 50%) نتایج عملکردی واحد پس از ساخت نیز بهبود قابل توجهی خواهد داشت. دلیل عملکرد بهتر واحد، تسلط کامل خوارزمی بر دانش تولید جاذب های سولفورزدایی و کلیه مشخصات فنی آنها، مشخصات فنی خوراک و پارامترهای عملیاتی واحد و تاثیر آنها بر عملکرد کلی واحد می باشد که به طراحی دقیق تری نسبت به طراحی شرکت های پیمانکار عمومی که دانش تخصصی در این حوزه ندارند، منتج می گردد.
آیا شاهدی برای این راهکار بهینه وجود دارد؟
فولاد غدیر نیریز: شرکت فولاد غدیر نیریز در سال 1397 تصمیم به احداث واحد سولفورزدایی در کنار خط احیاء مستقیم خود گرفت. ابتدا مقرر بود تا این کار به صورت پکیج در اختیار یکی از پیمانکاران قرار گیرد و پس از مذاکرات و جلسات متعدد، مدیریت مجموعه تصمیم شجاعانه ای گرفت و آن انتخاب راهکار پیشنهادی شرکت خوارزمی بود. پس از انعقاد قرارداد، تیم مهندسی خوارزمی بلافاصله و به سرعت طراحی پایه این واحد را آغاز نمودند. نتایج طراحی پایه با مشورت شرکت غدیر نیریز، نهایی شد و طراحی تفصیلی نیز در کوتاه ترین زمان ممکن و با دقتی مثال زدنی به انجام رسید. سپس فرآیند خرید کالا و ساخت و راه اندازی واحد با نظارت مستقیم این شرکت فولادی انجام شد و در سال 1399 با استفاده از جاذب های سولفورزدایی تولیدی شرکت خوارزمی راه اندازی و در مدار قرار گرفت. هزینه کل طرح نزدیک به یک سوم قیمت پیشنهادی شرکت های پیمانکار شد و عملکرد واحد در مقایسه با واحد های دیگری که توسط آن پیمانکاران طراحی و ساخته شده بودند، دارای راندمان بالاتر می باشد.
پارس فولاد سبزوار: شرکت پارس فولاد سبزوار نیز که به دلیل افزایش سولفور در گاز طبیعی و نیز گندله دریافتی، دچار مشکلات کاهش تولید شده بود، طرح احداث واحد سولفورزدایی را در دستور کار خود قرارداد و با توجه به عملکرد مثبت راهکار پیشنهادی شرکت خوارزمی، از ابتدا همین راهکار را برای ساخت واحد سولفورزدایی خود انتخاب کرد. در حال حاضر، فاز مهندسی پایه و تفصیلی با موفقیت به پایان رسیده و پروژه در مرحله تدارک کالا و ساخت قراردارد.
طی ماه های اخیر، واحد های احیاء مستقیم متعددی در کشور، جهت احداث واحد سولفورزدایی خود با شرکت گسترش فناوری خوارزمی وارد مذاکره شده اند که برخی از آنها در مرحله نهایی عقد قرارداد می باشند و امید است در آینده نزدیک، با توجه به مزایای این راهکار پیشنهادی، تعداد واحد های بیشتری مشکلات ناشی از برگزاری مناقصه عمومی و انتخاب پیمانکار برای اجرای کل پکیج را مد نظر قرارداده و با انتخاب راهکار بهینه، با هزینه کمتر، عملکرد بهتری را بدست آورند.
